(BVPL) - Đề xuất áp giá sàn cho vé máy bay nội địa đã vấp phải nhiều ý kiến phản đối từ nhiều chuyên gia cũng như người tiêu dùng. Hàng loạt lý do đã được nêu ra để khẳng định áp giá sàn là cần thiết, trong đó có hai lý do chính là nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ, an toàn bay và kiểm soát hãng lớn loại hãng nhỏ bằng việc hạ giá vé.

Có cần thiết áp giá sàn vé máy bay?

Nhu cầu đi lại bằng đường không của người dân là rất cao bởi tính thuận tiện của máy bay, mà yếu tố quan trọng nhất là thời gian di chuyển. Cuộc sống càng phát triển thì thời gian là “vàng bạc”, việc rút ngắn thời gian đi lại vô cùng quan trọng, rất cần thiết. Nhiều người dường như không thể đi tàu xe vì không chịu nổi thời gian di chuyển do bị hội chứng say tàu xe nên bay là giải pháp tốt nhất.

Tuy nhiên, với mức giá hiện nay tuy gọi là giá rẽ nhưng đối với nhiều người dân đó là một khoản chi phí không hề nhỏ. Đại đa số người dân chúng ta vẫn chọn phương tiện tàu hỏa, xe khách để đi lại vào các dịp lễ, tết để tiết kiệm chi phí. Chuyện một lãnh đạo thuộc Bộ GTVT cho rằng, hàng không đang vét hết khách của ngành đường sắt là chưa hợp lý. Trong khi giá vé tàu hỏa chưa thực sự cạnh tranh và chất lượng phải nói ở mức “tệ”. Còn xe khách vẫn còn hiện tượng chặt chém và nhồi nhét khách, chạy phóng nhanh mất an toàn.

Nói về lý do để áp giá sàn cho vé máy bay nội địa, ông Nguyễn Xuân Thành, Giảng viên Chính sách công, Đại học Fulbright Việt Nam cho rằng không phù hợp. Ông Thành ví dụ trường hợp của quốc gia Indonesia, lý do để Bộ Giao thông của nước này quy định giá sàn đối với hàng không nội địa là vì lo ngại các hãng đua nhau cạnh tranh, cắt giảm chi phí ảnh hưởng chất lượng dịch vụ an toàn bay. Nhưng thực tế, quy định giá sàn cũng không cải thiện được chất lượng dịch vụ và an toàn bay. Nước này vẫn là nơi có mức an toàn bay nội địa thấp trên thế giới.

Đối với Việt Nam, việc áp giá sàn không phải do yêu cầu của cơ quan quản lý để đảm bảo chất lượng và an toàn bay, mà là của các doanh nghiệp đang chịu sức ép cạnh tranh. Tuy nhiên theo ông Thành, không có cơ sở để quy định giá sàn với đường bay nội địa. Bởi cho đến nay hầu như không có bằng chứng cho thấy có hiện tượng hãng hàng không bán giá thấp kỷ lục tất cả các chặng bay liên tục trong một thời gian dài.

“Để đảm bảo thị trường vận tải hàng không nội địa phát triển theo hướng thị trường, không bị bóp méo thì không cần thiết phải quy định giá sàn. Thứ nhất, Việt Nam không chuyện cạnh tranh giảm giá gây ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ hay an toàn hàng không. Thứ hai, không có bằng chứng cho thấy có hành vi định giá mang tính hủy diệt để loại đối thủ ra khỏi thị trường. Không có hiện tượng định giá liên tục rẻ mang tính chiến lược ở các đường bay quan trọng. Cũng không có bằng chứng để nói rằng giá vé nội địa rẻ ở Việt Nam là thấp hơn giá thành.” - ông Thành cho biết.

Người tiêu dùng phản đối

Tuy chưa có quyết định cuối cùng từ Bộ GTVT về việc áp giá sàn, nhưng đề xuất này bị người tiêu dùng kịch liệt phản đối. Một số ý kiến của người tiêu dùng như: “Hãy nhìn vào bản chất, các hãng hàng không càng cạnh tranh thì người tiêu dùng có giá vé rẻ để đi. Trước đây, không có Vietjet những người dân nghèo lao động tha hương có bao giờ nghĩ về quê ăn Tết đi máy bay chỉ bằng giá vé tàu hỏa chưa?” hay “Với vé rẻ, 1 năm tôi còn mong về quê được thêm 1 - 2 lần ngoài dịp tết trong kỳ lễ ngắn ngày, giờ vé rẻ không còn thì đi xe, đi tàu biết bao giờ tới nhà? Về tới rồi biết có kịp ăn cùng ba mẹ trọn bữa cơm đạm bạc?”.

Rất nhiều ý kiến phản đối của người tiêu dùng về đề xuất áp giá sàn vé máy bay trên các trang báo điện tử, mạng xã hội, điều này cho thấy rằng, người dân luôn mong muốn được tiếp cận với hàng không. Nhu cầu được đi lại bằng máy bay của người dân là hoàn toàn xứng đáng và họ mong được hưởng giá tốt từ các hãng hàng không quốc gia cũng như quốc tế trong đường bay nội địa.  Thông tin về hãng hàng không của Nhật Vanilla Air đầu tư vào thị trường Việt Nam với giá vé rẻ đã khiến người dân Việt vui mừng.

Trên thực tế, số lượng hành khách đi máy bay của nước ta vẫn còn quá thấp, ước tính khoảng 10 triệu dân sử dụng phương tiện hàng không. Máy bay giá rẻ ra đời nhằm thu hút người dân đến với loại hình phương tiện được xem là “đắt đỏ” và chỉ dành cho những người có “điều kiện” này. Nếu giá sàn vé máy bay được quy định, thì cơ hội tiếp cận hàng không của người dân càng hạn chế hơn, người ta sẻ hạn chế đi lại bằng máy bay do chí phí cao.

Việc cân đối giá cả là cần thiết, làm sao để doanh nghiệp vừa có lợi nhuận mà người tiêu dùng vẫn nhận được chất lượng phục vụ tốt. Nếu áp giá sàn mà trở thành rào cản sự cạnh tranh và sự phát triển bình đẳng của các doanh nghiệp thì không nên, hãy để các doanh nghiệp tự cân đối để mang lại cho người tiêu dùng cơ hội được tiếp cận dịch vụ và được phục vụ chu đáo, chuyên nghiệp. Nếu nhu cầu của người tiêu dùng là cần thiết và tăng cao, thì không thể đổ lỗi cho hàng không giá rẻ hút hết khách của các loại hình vận tải khác được. Một số quốc gia trên thế giới đã từng áp giá sàn vé máy bay, nay đã hủy bỏ, hoặc giữ lại nhưng chẳng mấy tác động, thì việc áp giá sàn vé máy bay đối với Việt Nam chúng ta trong kinh tế thị trường mở cửa liệu có còn hiệu quả?

Đình Quân